Naast sociaal emotionele en cognitieve theorieën kan ook kennis rond sensorische informatieverwerking (ook wel ‘prikkelverwerking’) gebruikt worden om gedrag te verklaren.
Sensorische informatieverwerking (SI) betreft het verwerken van zintuiglijke informatie van het lichaam en van de omgeving en het selecteren van een passende reactie daarop. Het centrale zenuwstelsel moet continu input bewust of onbewust verwerken.

 

Prikkels die via zintuigen binnenkomen, worden niet bij iedereen netjes verwerkt. Een geluid kan bijvoorbeeld harder of zachter overkomen dan het echt is.

Een zachte aanraking wordt al snel gevoeld als pijnlijk of een verwonding wordt juist niet opgemerkt. Dat wordt over registratie en onder registratie genoemd. Mensen met dit soort klachten hebben problemen met de sensorische integratie (SI), ofwel: prikkelverwerking. Er zijn uiteenlopende gevolgen van SI-problemen en allerlei manieren om ermee om te gaan.

 

Er wordt vaak gezegd dat we vijf zintuigen hebben. In werkelijkheid hebben we er nog een aantal meer namelijk acht, deze kan je terug lezen onder het kopje zintuigen. 

Al die binnenkomende prikkels gaan naar je hersenen, die vervolgens proberen om van dat 'circus' iets begrijpelijks te maken. Dat heb je nodig om de situatie in te schatten en om passend te kunnen reageren.

Brein SI-problemen zijn vooral bekend bij autismespectrumstoornissen, maar komt ook veel voor bij mensen met ADD. Ook hersenletsel kan voor problemen met prikkelverwerking zorgen.

De naam ‘hoog sensitief’ wordt ook wel eens gebruikt door mensen die snel overprikkeld zijn of prikkelgevoelig zijn. 

Voor verschillende activiteiten en situaties heb je een verschillende alertheid nodig. Als je ’s avonds ontspannen op de bank nog even TV zit te kijken, mag je alertheid laag zijn. Zit je echter op school en moet je luisteren naar de leerkracht, dan moet je alertheid gericht zijn op de leerkracht. Tijdens het sporten mag je alertheid juist nog wat hoger zijn zodat je snel kunt reageren op de dingen die tijdens het sporten om je heen gebeuren.

Het aanpassen van de alertheid aan alle situaties door de dag heen, noemen we alertheidsregulatie. Dit is bij mensen die hinder ervaren in hun prikkelverwerking lastiger om dit aan te voelen, er zit weinig balans in. Wat zorgt dat u sneller tegen problemen aan kan lopen.